Ustawa deregulacyjna przyjęta przez Sejm - pierwszy element dużej zmiany przepisów o VAT - Asseco WAPRO

W piątek 16.11.2012, Sejm przyjął tzw. „trzecią ustawę deregulacyjną”, dokument określający szereg zmian w sposobie rozliczania podatku VAT. Pewne jest już m.in wprowadzenie metody kasowej w rozliczaniu podatku VAT, ułatwienia w korzystaniu z ulgi na złe długi oraz ograniczenie możliwości zaliczania niezapłaconych faktur w poczet kosztów. Stale śledzimy pojawiające się informacje i z odpowiednim wyprzedzeniem planujemy wprowadzanie niezbędnych zmian w programach Asseco WAPRO.

Na wstępie zaznaczamy, że artykułu nie należy traktować jako kompletnego przewodnika po oczekujących nas zmianach w przepisach podatkowych w nadchodzącym roku. W niniejszym artykule zajmiemy się wyłącznie tylko tymi nowelizacjami, które dotyczą „obszaru działania” systemu Asseco WAPRO, które wymuszają jego modernizację.

W ostatnim okresie opublikowano kilka projektów aktów prawnych, które po wejściu w życie w znaczącym stopniu zmienią aktualnie obowiązujące przepisy.

Poniżej lista ważniejszych projektów:

16 października 2012 do Sejmu wpłynął projekt zmian ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wraz z projektami aktów wykonawczych:
- 24 października odbyło się pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu i projekt został skierowany do Komisji Finansów Publicznych.
- 6 listopada 2012 opublikowano sprawozdanie z prac podkomisji.
Projekt, dla uproszczenia określać będziemy dalej „projektem zmian ustawy o VAT” a samą ustawę o podatku od towarów i usług, „ustawą o VAT”.
Projekt i proces legislacyjny
24 października 2012 Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (tzw. ustawa deregulacyjna). Projekt wpłynął do Sejmu 29 października 2012 roku:
- 7 listopada 2012 roku odbyło się pierwsze czytanie na posiedzeniu sejmu i projekt został skierowany do Komisji Finansów Publicznych.
16 listopada Sejm przyjął ustawę po odrzuceniu części poprawek, zaproponowanych prez Komisję

Projekt i proces legislacyjny

12 października 2012 na stronie Biuletynu Informacyjnego Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 2012 roku zmieniający rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. Projekt, dla uproszczenia, określać będziemy dalej „projektem zmian rozporządzenia fakturowego”, a samo rozporządzenie, „rozporządzeniem fakturowym”.
Projekt i proces legislacyjny
Na stronie Biuletynu Informacyjnego Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 2012 zmieniające rozporządzenie w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi lub organowi kontroli podatkowej.
Projekt i proces legislacyjny

Na dzień dzisiejszy, jak wynika z w/w. projektów, nowelizacja przepisów odbędzie się w dwóch etapach. Wejście w życie wszystkich czterech w/w. aktów prawnych planowane jest na dzień 1 stycznia 2013, przy czym część nowelizacji zawartych w projekcie zmian ustawy o VAT zacznie obowiązywać z półrocznym lub rocznym vacatio legis. W wersji projektu, która wpłynęła do Sejmu część nowelizacji miała zacząć obowiązywać od 1 lipca 2013. Po zakończeniu prac w komisjach nad projektem, zaproponowano wydłużenie tego okresu i nową datę, tj. 1 styczeń 2014 roku. Ostateczną wersję poznamy zapewne dopiero po uchwaleniu ustawy, dlatego dla ułatwienia, na potrzeby niniejszego artykułu nazwijmy ją datą „X”.

Ze względu na to, że jedna z planowanych nowelizacji dotyczy wystawiania faktur, a regulacje z tym związane znajdują się dwóch w/w. projektach, na wstępie podkreślę, że zgodnie z projektem zmian ustawy o VAT do treści ustawy o VAT, z dniem „X” wprowadzone zostaną regulacje dotyczące fakturowania, te które do tej pory znajdowały się w „rozporządzeniu fakturowym”. Natomiast z treści projektu rozporządzenia fakturowego wynika, że od 1 stycznia 2013 do dnia „X”, zasady wystawiania faktur, po staremu regulować będzie rozporządzenie fakturowe. Obecna wersja projektu zakłada zmiany w zasadach wystawiania faktur, wprowadzając z dniem 1 stycznia 2013 część nowelizacji związanych z wystawianiem faktur zawartych w projekcie zmian ustawy o VAT.

Reasumując, zasady wystawiania faktur od 1 stycznia 2013 do dnia „X” regulować ma „rozporządzenie fakturowe”, a po tym dniu ustawa o VAT.

Ze względu na dużą dynamikę zmian w projektach i nieokreśloną datę „X”, w niniejszym artykule skupimy się na nowelizacjach planowanych w pierwszym etapie to jest, których wejście w życie jest planowane na 1 stycznia 2013 roku. Omówienie nowelizacji planowanych na 1 lipca 2013 roku lub 1 styczeń 2014 roku, to jest na dzień „X”, będzie przedmiotem jednego z następnych artykułów.

W dniu 1 stycznia 2013 planowane jest wejście w życie postanowień wszystkich wyżej wymienionych projektów. Omawianie rozpoczniemy od „Rozporządzenia Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług” .
Do najważniejszych zmian rozporządzenia fakturowego należą:

Likwidacja not korygujących.
W obecnej chwili trudno zdecydowanie określić co się stanie z notami korygującymi. W pierwotnym projekcie zmian ustawy o VAT planowano zlikwidowanie not korygujących, po pracach w komisjach zaproponowano ich pozostawienie. Natomiast w aktualnym, dostępnym na stronach Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji projekcie zmian rozporządzenia fakturowego z dnia 10 października 2012 proponuje się, likwidację regulacji przewidującej możliwość wystawienia not korygujących, jak czytamy w omówieniu, propozycja ta związana jest z ograniczeniem katalogu dokumentów zmieniających dane na fakturach.Ewentualna likwidacja not korygujących powodowałaby, że od 1 stycznia 2013 korekty musiały by być wykonywane wyłącznie w fakturach korygujących, czyli w systemie komputerowym zarządzania firmą, faktura korygująca będzie musiała łączyć dotychczasową funkcjonalność faktur korygujących oraz not korygujących.
W związku z tym, w przypadku likwidacji możliwości wystawiania not korygujących, w programach WAPRO Mag dla Windows, WAPRO Fakturka oraz WF-Mag dla DOS zostaną zmodernizowane faktury korygujące tak, aby możliwe było przy pomocy tego typu dokumentu wykonywanie również korekt tzw. „mniejszej wagi”. Obecne wersje programów umożliwiają w fakturach korygujących wyłącznie korekty tzw. „większej wagi”.;
Możliwość wystawiania faktur uproszczonych.
W skrócie, faktura uproszczona jest to dokument sprzedaży, który może zostać wystawiony gdy kwota faktury wystawionej w EUR nie przekracza 100 euro a wystawionej w walucie krajowej nie przekracza 450 zł. Na takich fakturach nie będzie obowiązku umieszczania wszystkich danych, np. kompletnych danych nabywcy (poza numerem identyfikacji podatkowej). Wymagany zakres danych porównywalny jest do zakresu danych obowiązujących na paragonie fiskalnym.
Wprawdzie nie będzie obowiązku wystawiania faktury uproszczonej, jednak planujemy zaimplementować ją w programach WAPRO Mag dla Windows oraz WAPRO Fakturka, ponieważ:
- z jednej strony jest ciekawą alternatywą dla części Państwa odbiorców, a zatem mogą jej od Państwa wymagać,
- z drugiej strony będzie wygodnym w stosowaniu dokumentem sprzedaży detalicznej dla wielu firm, na jej wystawienie potrzebne jest zdecydowanie mniej czasu niż do wystawienia zwykłej faktury.
Zmiana oznaczeń na fakturach:
- mali podatnicy rozliczający się metodą kasową będą zobowiązani do zamieszczania w treści wystawianych faktur oznaczenia „metoda kasowa” w miejsce dotychczasowej „Faktura VAT-MP”;
- podatnicy świadczący usługi turystyki oraz dokonujący dostaw, o których mowa w art. 120 ustawy o podatku od towarów usług zobowiązani zostaną do zamieszczania w treści wystawianych faktur, w miejsce dotychczasowej „Faktura VAT-marża”, poniższych oznaczeń, odpowiednio:
  - procedura marży dla biur podróży
  - procedura marży – towaru używane
  - procedura marży – dzieła sztuki
  - procedura marży – przedmioty kolekcjonerskie i antyki
- W przypadku dostawy towarów, dla których obowiązanym do rozliczenie podatku od towarów i usług jest odbiorca towaru lub usługi, w treści wystawianej faktury należy umieścić oznaczenie „odwrotne obciążenie”.
- Nabywcy towarów lub usług wystawiający faktury w imieniu dostawcy będą zobowiązani do umieszczenia w treści faktury oznaczenia „samofakturowanie”.
Zmiany oznaczeń na fakturach są czysto techniczną modernizacją.

16 Października 2012 Sejm przyjął „Ustawę o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce”, która wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013. Wynika z niej m.in :

Ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieponiesionych wydatków. Jest to jedyna nowelizacja opisywana w niniejszym artykule, która nie dotyczy podatku od towarów i usług, a podatku dochodowego. Ale w wielu przypadkach, po uchwaleniu, będzie miała bardzo istotny wpływ na działanie firm. Projektowany przepis zakłada, że podatnik podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych będzie zobowiązany do wyksięgowania z kosztów uzyskania przychodów (dotyczy to również odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszty uzyskania przychodów) nierozliczonych dokumentów zakupu:
- po upływie 30 dni od terminu płatności ustalonego przez strony
Jeżeli powyższy warunek zostanie spełniony, zakup trzeba będzie w nierozliczonej części zobowiązania, wyksięgować z kosztów uzyskania przychodów. Przepis dotyczy wszystkich dokumentów zakupu, których termin płatności będzie późniejszy niż 31 grudnia 2012.
Zmiana przepisów wymusi na podatnikach, w niespotykanym dotąd stopniu, konieczność monitorowania stanu rozliczeń zobowiązań oraz dokładne planowanie harmonogramu płatności. Im ilość transakcji większa, tym sytuacja może być bardziej skomplikowana. Aby ułatwić Państwu kontrolę i nadzór nad uznanymi za koszty uzyskania przychodów a nierozliczonymi dokumentami zakupu, w systemach finansowo księgowych: WAPRO Fakir oraz WAPRO Kaperplanujemy zaimplementować moduły pozwalające monitorować stan rozliczeń dokumentów zakupu uznanych za koszty uzyskania przychodów. Dodatkowo w programie WAPRO Mag pracującym na wspólnej bazie danych z programem finansowo – księgowym zaimplementowany zostanie system monitorujący nierozliczone, zaksięgowane dokumenty. WAPRO Mag dla Windows wyposażony jest w moduł finansowy oraz rozrachunki, wobec tego istotna jest informacja pozwalająca na ustalanie kolejności dokonywanych płatności.
Zniesienie obowiązku zapłaty podatku VAT przez małego podatnika rozliczającego się metodą kasową w przypadku nieotrzymania przez niego zapłaty, gdy jego kontrahentem jest czynny podatnik VAT.
Niniejsza zmiana spowoduje wzrost zainteresowania małych podatników tą metodą rozliczania podatku VAT. Nowelizacja znosi dotychczas obowiązujący termin 90 dni, po których podatek tak czy inaczej musiał być zapłacony. Innymi słowy, planuje się aby mały podatnik dokonując transakcji z czynnymi podatnikami VAT, nie był zobowiązany do zapłacenia należnego podatku od transakcji, za które nie otrzymał zapłaty. W przypadku, gdy kontrahentem nie jest czynny podatnik VAT, system rozliczenia podatku metodą kasową pozostałby analogiczny do obecnego, przy czym wydłużono graniczne 90 dni na 180 dni.
Wprowadzony przepis, poprzez znaczne zwiększenia bezpieczeństwa transakcji przeprowadzanych przez małych podatników z czynnymi podatnikami VAT, spowoduje z pewnością duże zainteresowanie tą metodą rozliczenia. Aby zapewnić użytkownikom naszych programów pełną obsługę rozliczenia podatku metodą kasową w programie dla Windows Mag oraz programach finansowo – księgowych: dla Windows Fakir oraz dla Windows Kaper dla Windows dodana zostanie możliwość kategoryzowania kontrahentów, dzielenia ich na podatników VAT czynnych i pozostałych, zmodernizowane zostanie rozliczenie podatki VAT metodą kasową, tak aby było zgodne z projektowanymi przepisami.
Ułatwienia w korzystaniu z ulgi na złe długi.
Kolejną zmianą w przepisach, jest znaczna liberalizacja przepisów związanych z możliwością korzystania przez podatników z tzw. ulgi na złe długi. Nowelizacja przepisów usuwa ograniczenia w korzystaniu z tego prawa co powoduje, że będzie można korzystać z tego prawa w sposób praktycznie „automatyczny”. Po pierwsze skrócony został okres, po którym podatnik będzie mógł dokonać korekty zapłaconego podatku należnego od należności, której faktycznie nie otrzymał z 180 dni do 150 dni. Kolejną korzystną zmianą jest znaczna liberalizacja wymagań związanych z możliwością skorzystania z ulgi. Nie będzie wymaganie posiadanie potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia o korygowaniu podatku należnego przez wierzyciela. Aby korzystanie z tego prawa było jeszcze łatwiejsze, w programach finansowo-księgowych: dla Windows Fakir oraz dla Windows Kaper zostaną uruchomione mechanizmy kontrolujące stan rozliczeń dokumentów zarejestrowanych w rejestrze sprzedaży, w celu wybrania tych, które mogą stanowić podstawę korekty należnego podatku VAT.

Kolejnym aktem prawnym, który zakłada nowelizację przepisów od dnia 1 stycznia 2013 jest „Projekt zmian ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw” . W projekcie znajduje się również duży pakiet nowelizacji, która zacznie obowiązywać w późniejszym terminie, określanym w niniejszym artykule jako data „X”. Większość nowelizacji wymagających modernizacji naszego systemu zarządzania firmą zacznie obowiązywać dopiero w tym drugim terminie. Od 1 stycznia 2013 planowana jest:

Możliwość przeliczania na złote, kwot określających podstawę opodatkowania, wyrażonych w walutach według kursów opublikowanych nie tylko przez Narodowy Bank Polski ale również przez Europejski Bank Centralny.
Obecnie do takich przeliczeń stosujemy wyłącznie kursów ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski, od dnia 1 stycznia 2013 podatnicy będą mieli do wyboru również kurs ogłaszany przez Europejski Bank Centralny.
Aby umożliwić użytkownikom naszych aplikacji korzystanie z tej możliwości, w systemie Asseco WAPRO dodane zostanie automatyczne pobieranie kursów ogłaszanych przez Europejski Bank Centralny, a w programach dla Windows Mag oraz dla Windows Fakir do przeliczeń walutowych dodana zostanie możliwość wyboru kursów ogłaszanych przez Europejski Bank Centralny.

Ostatnią nowelizacją, która wejdzie w życie od dnia 1 stycznia 2013 a wpłynie na rozbudowę systemu Asseco WAPRO znajduje się w projekcie zmiany ustawy o VAT oraz „Projekcie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 października 2012 zmieniającym rozporządzenie w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi lub organowi kontroli podatkowej” :

Liberalizacja przepisów w posługiwaniu się fakturami elektronicznymi
Od 1 stycznia 2013 nie będzie wymagana formalna zgoda odbiorcy faktury elektronicznej na jej wystawienie i wysłanie do odbiorcy. Nowe przepisy wprowadzają pojęcie dorozumianej, domniemanej akceptacji otrzymywania faktur elektronicznych co oznacza, że nabywca który po otrzymaniu faktury elektronicznej będzie chciał otrzymywać dalej faktury w formie „papierowej”, będzie musiał wystąpić z formalnym sprzeciwem do wystawcy faktury elektronicznej.
Projektowana zmiana z pewnością przyczyni się do szybkiego wzrostu ilości wystawianych faktur elektronicznych. W związku z tym w programach ir dla Windows Mag oraz ir dla Windows Fakturka zostanie zmodernizowany moduł wystawiania faktur elektronicznych, tak aby wystawiane dokumenty były zgodne z nowelizowanymi przepisami. Dodatkowo moduł zarządzania dokumentami (obecnie znany Państwu z funkcjonalności „e-Deklaracje”) zostanie rozbudowany o archiwum wystawianych faktur elektronicznych, moduł wysyłania tych dokumentów, rejestry wystawionych i wysłanych dokumentów.

Jak Państwo widzicie, lista planowanych nowelizacji przepisów, których wejście w życie jest planowane na 1 styczeń 2013 roku jest szeroka. Wszystkie wyżej wymienione nowelizacje wymagają modernizacji systemu Asseco WAPRO, tak aby Państwa firmy mogły działać komfortowo i zgodnie z przepisami. W związku z tym szkoda, że przy tak poważnych zmianach, na niespełna dwa miesiące przed datą planowanego wejścia ich życie, większość aktów prawnych jest dopiero na etapie dopracowywania projektów, zmian i konsultacji.
Zapewniamy że dołożymy wszelkich starań aby nasze programy były gotowe na czas.